Warszawskie ZOO to nie cyrk. Wyjątkowe święto stołecznego ogrodu zoologicznego

Dzień Misji Ogrodów Zoologicznych i Akwariów, obchodzony 11 marca, to święto, które ma przypomnieć, że współczesne zoo to nie cyrk, ale instytucja o kluczowym znaczeniu dla ochrony przyrody. To właśnie w ogrodach zoologicznych prowadzone są programy hodowli zagrożonych gatunków, badania naukowe oraz działania edukacyjne, które mają uświadomić społeczeństwu, jak ważna jest ochrona bioróżnorodności.

- Średnia życia zwierząt w zoo jest nawet 2-3 razy dłuższa niż na wolności. To pokazuje, jak ważna jest opieka nad zwierzętami, które w naturze często nie mają szans na przetrwanie – mówi Andrzej Kruszewicz, dyrektor warszawskiego ZOO.

„Wspólnie ratujmy Azję!” – hasło tegorocznej edycji Tygodnia Misji

Od 8 do 16 marca trwa 6. edycja Tygodnia Misji Ogrodów Zoologicznych i Akwariów. Tegoroczne hasło „Wspólnie ratujmy Azję!” nawiązuje do kampanii „Vietnamazing”, która zwraca uwagę na zagrożone gatunki azjatyckie. Warszawskie ZOO zaprasza na spotkania z ekspertami, spacery z wolontariuszami oraz pokazy edukacyjne.

Symbolem tegorocznej edycji jest panda wielka (niestety nieobecna w stołecznym ogrodzie zoologicznym) – ikona ochrony przyrody. Akcja ma również zwrócić uwagę na problem wykorzystywania zwierząt dla zysku, co często ma miejsce w niektórych krajach Azji.

Pawie kongijskie, bataliony, kulony – gatunki, które przetrwały tylko dzięki zoo

Warszawskie ZOO ma powód do dumy! 1 marca na świat przyszło źrebię konia Przewalskiego – gatunku, który wyginął w naturze pod koniec lat 60. XX wieku. Dzięki skoordynowanej hodowli w ogrodach zoologicznych udało się przywrócić ten gatunek na stepy Azji.

- Każde narodziny konia Przewalskiego to sukces ochrony przyrody – podkreśla dyrektor Kruszewicz. – To dowód, że nasza misja ma sens.

Warszawskie ZOO to jedyne miejsce na świecie, któremu od pięciu lat udaje się rozmnażać pawie kongijskie – gatunek, który w naturze jest na skraju wyginięcia.

- Nikt nie wie, ile tych ptaków pozostało w afrykańskiej dżungli – mówi Kruszewicz. – My jesteśmy jedyni, którzy utrzymują ich populację.

Oprócz pawi, warszawskie ZOO prowadzi hodowlę batalionów i kulonów – gatunków, które w Polsce już wyginęły. Dzięki staraniom ogrodu, istnieje szansa na ich reintrodukcję do natury.

95% zwierząt w ogrodach zoologicznych to osobniki urodzone w niewoli, które nie mają szans na przetrwanie w naturze. Pozostałe 5% to zwierzęta z konfiskat lub gatunki, które muszą być odławiane w naturze, by przetrwać.

- Nasze zwierzęta to nie atrakcje, ale ambasadorowie swoich gatunków. Każde z nich ma swoją historię i misję do spełnienia - podkreśla Kruszewicz.

Pięć filarów współczesnego ZOO

Dyrektor Kruszewicz wyjaśnia, że współczesne ogrody zoologiczne opierają się na pięciu filarach:

1. Hodowla zagrożonych gatunków – skoordynowana na poziomie międzynarodowym.
2. Edukacja – warszawskie ZOO prowadzi lekcje edukacyjne, które niemal natychmiast po ogłoszeniu terminów są w całości rezerwowane.
3. Nauka – badania nad zachowaniami zwierząt, ich zdrowiem i reprodukcją.
4. Rekreacja – zapewnienie zwierzętom godnych warunków życia i wizyty gości ZOO.
5. Rehabilitacja – Ptasi Azyl przyjął w zeszłym roku ponad 10 tysięcy pacjentów (to więcej niż pozostałych 70 tego typu ośrodków w Polsce).

97 lat warszawskiego ZOO. Od rozrywki do ochrony przyrody

Warszawskie ZOO, założone w 1928 roku, przeszło długą drogę od miejsca rozrywki do nowoczesnego centrum ochrony przyrody. Początkowo przyciągało głównie jako atrakcja turystyczna, gdzie można było zobaczyć egzotyczne zwierzęta, ale już wtedy miało wizję łączenia edukacji z ochroną gatunków. 

W czasie II wojny światowej ogród stał się miejscem heroicznych działań – pracownicy ryzykowali życie, by ratować zwierzęta, a część terenu służyła jako schronienie dla ludzi. Po wojnie ZOO zostało odbudowane, a od lat 70. zaczęło przekształcać się w instytucję naukową, skupioną na ratowaniu zagrożonych gatunków. 

 - Historia Warszawskiego ZOO jest nierozerwalnie związana z dziejami stolicy – w czasie II wojny światowej dyrektor Jan Żabiński i jego żona Antonina ukrywali w ZOO osoby uciekające z getta warszawskiego, ratując im życie – informuje Warszawskie ZOO.

Dziś, po 97 latach, warszawskie ZOO to nie tylko miejsce, gdzie można podziwiać zwierzęta, ale przede wszystkim ośrodek, który odgrywa kluczową rolę w globalnej ochronie przyrody, prowadząc programy hodowlane, badania naukowe i edukację ekologiczną.

- Jeszcze kilkadziesiąt lat temu ogrody zoologiczne były miejscami, gdzie zwierzęta egzotyczne prezentowano głównie jako atrakcję – mówi Kruszewicz. – Dziś to nowoczesne centra ochrony przyrody, ratujące zagrożone gatunki i edukujące społeczeństwo.

Warszawskie ZOO zaprasza na obchody Tygodnia Misji Ogrodów Zoologicznych i Akwariów. To idealna okazja, by poznać misję ogrodu, zobaczyć nowego mieszkańca – źrebię konia Przewalskiego – i dowiedzieć się, jak można wspierać ochronę zagrożonych gatunków.