Jakub Łasicki
Prowadzone od 3 lat prace związane z odbudową Pałacu Saskiego i Pałacu Brühla przynoszą rozmaite odkrycia archeologiczne. W czasie badań realizowanych w 2023 roku odkryto wiele kamiennych fragmentów, które były identyfikowane jako dekoracje elewacji pałaców położonych w obrębie dzisiejszego placu Piłsudskiego.
Niektóre z nich nie pasowały jednak do tego miejsca. Jednym z takich elementów był fragment kamiennej tablicy, wykonanej z piaskowca, o wymiarach 108 x 85 x 14 cm, z zachowaną inskrypcją „RI.ET [C]XLVI”.
Historycy rozszyfrowali napis. To fragment większej tablicy z czasów przedostatniego króla Polski
Badania prof. Jakuba Sito pozwoliły dowiedzieć się więcej o znalezisku. Historykowi sztuki udało się zidentyfikować ten element jako fragment inskrypcji z elewacji Zamku Królewskiego od strony Wisły.
- Fragment stanowił część zwieńczenia ryzalitu głównego, którą zdobiła inskrypcja fundacyjna dotycząca rozbudowy Zamku za panowania króla Augusta III z dynastii Wettynów - dowiadujemy się z komunikatu Zamku Królewskiego.
Cała treść inskrypcji to: AUGUSTUS.III.P.P.INSTAURARI.ETORNARI.CURAVIT.MDCCXLVI, (August III Ojciec Ojczyzny wznieść i ozdobić rozkazał 1746).
Świadek 300-letniej historii zaginął po drugiej wojnie światowej
Treść inskrypcji daje więc do zrozumienia, że tablica ma ok. 280 lat. Od 1746 r. zdobił fasadę od strony Wisły, aż do momentu wysadzenia Zamku przez Niemców w 1944 r. Badacze twierdzą, że historia tablicy obrazuje także powojenne losy stolicy.
- Leżącą w gruzach Warszawę powoli przywracano do życia. Trwały intensywne prace porządkowe również na terenie Zamku Królewskiego. Z premedytacją zniszczony, wśród sterty gruzu skrywał swoje architektoniczne skarby. Wielkim wysiłkiem wielu ludzi próbowano ocalić te najcenniejsze. Fragment płyty inskrypcyjnej z fasady, który powraca po latach do Zamku, nie miał tyle szczęścia. Po wojnie wraz z innymi częściami tego zwieńczenia trafił do lapidarium przy Muzeum Historycznym m. st. Warszawy, ale po kilku latach został wywieziony i możemy jedynie przypuszczać, że dalsze fragmenty skrywają podziemia pałacu Brühla - czytamy na stronie Zamku.
Być może dalsze badania dawnych terenów Pałacu Brühla pozwolą na odnalezienie kolejnych fragmentów tablicy.
- Jeżeli prace wykopaliskowe na terenie dawnego Pałacu Brühla będą kontynuowane, znalezienie kolejnego fragmentu nie jest wykluczone, jednak jest to to tylko myślenie życzeniowe. Nie wiemy co jeszcze skrywa ziemia - przekazał nam archeolog Zamku Królewskiego.
Jak rozpoznać znalezisko i dopasować fragment do całości?
Znaleziony fragment tablicy stanowi jedynie ułamek całości. Skąd w takim razie badacze mają pewność, że najnowsze znalezisko tworzyło kiedyś akurat tę tablicę?
- Tego typu znaleziska można skonfrontować ze znanymi źródłami ikonograficznymi. Istnieją przedwojenne fotografie fasady od strony Wisły, na których widnieje w całości. Analiza porównawcza wykazała, że końcówka napisu z odkrytego fragmentu tablicy jest identyczna jak ta widoczna na zdjęciach - wytłumaczył archeolog Zamku Królewskiego.
Znaleziony fragment pierwszy raz będzie można zobaczyć
W kwietniu Zamek Królewski zaprezentuje fragment inskrypcji w ramach wystawy poświęconej dynastii Sasów: Augustowi II i Augustowi III, która ma przybliżyć architektoniczne dzieje zamku z czasów, gdy nad Wisłę przybywali znakomici sascy artyści i architekci.
Napisz komentarz
Komentarze