W Parku Fosa i Stokach Cytadeli płynie historyczna rzeka Drna. Żoliborzanie chcą przywrócenia jej naturalnego biegu

Renaturyzacja Drny może pozytywnie wpłynąć na ekosystem i stabilność skarpy

- Drna to jedna ze starych warszawskich rzek, która finalne została skanalizowana. Swój bieg zaczynała na Woli, a kończyła w Wiśle, płynąc m.in. przez okolice Cytadeli Warszawskiej. To właśnie u stóp Cytadeli Warszawskiej, w betonowym kanale w żoliborskim Parku Fosa i Stoki Cytadeli, płynie jedyny odkryty, naziemny fragment Drny. Jednak większa jego część pozostaje skanalizowana - czytamy w interpelacji Jolanty Zjawińskiej, radnej z "Żoliborz ma głos"

Na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować, że coraz częściej mówi się o dążeniu do przywrócenia naturalnego biegu rzek. Prof. dr hab. inż. Jan Żelazo w pracy "Renaturyzacja rzek – działania dla poprawy różnorodności biologicznej ekosystemów wodnych" wyjaśnia, że Renaturyzacją rzek to działania z zakresu inżynierii wodnej i ochrony środowiska, które wspólnie mają doprowadzić do tego, że rzeki nadmiernie przekształcone – uregulowane lub zdegradowane w inny sposób, odzyskają część swoich cech naturalności. 

- Możliwa i wskazana ze względów klimatycznych i środowiskowych jest renaturyzacja tego właśnie odcinka Drny, który jest przykryty betonowymi płytami. Ponieważ przebiega on przez park, jego odsłonięcie nie jest tak kłopotliwe, jak odsłanianie biegów innych dawnych rzek płynących przez Warszawę. Renaturyzacja ww. odcinka dawnej Drny będzie również zgodna z polityką adaptacji do zmian klimatu - czytamy w interpelacji radnej dzielnicy Żoliborz.

Tereny Parku Fosa i Stoku Cytadeli wyróżniają się bogatym ekosystemem. Odbudowa przedłużenia Drny wzmocniłaby różnorodność na  biologiczną tego obszaru. Ponadto renaturyzacja Drny pozytywnie wpłynęłaby na zabezpieczenie murów zamkowych i stateczność zbocza:

- Okoliczne tereny są bardzo bogate przyrodniczo, a renaturyzacja przedmiotowego fragmentu Drny nie tylko poprawi funkcjonowanie ekosystemów i zwiększy bioróżnorodność na tym terenie, lecz wpłynie także pozytywnie na regulację warunków wodnych i ochronę murów Cytadeli oraz stabilność skarpy - czytamy w interpelacji.

"Renaturyzacja Drny jest wpisana do rejonowego planu zagospodarowania przestrzennego Cytadeli"

W interpelacji Jolanta Zjawińskiej czytamy, że radni Dzielnicy Żoliborz jednogłośnie wyrazili poparcie dla idei renaturyzacji Drny w stanowisku nr 22/2022 z 31 sierpnia 2022 roku. Ponadto Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków m.st. Warszawy również poparła ten pomysł.

- Renaturyzacja Drny jest wpisana do rejonowego plan zagospodarowania przestrzennego Cytadeli - poinformowała nas radna Jolanta Zjawińska.

Zapisy uchwały Rady m. st. Warszawy w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Cytadeli Warszawskiej dopuszczają przeprowadzenie renaturyzacji Drny, aby uregulować bieg rzeki, co poprawiłoby stabilność skarpy i bezpieczeństwo Cytadeli. W celu przeprowadzenia tego procesu należałoby przywrócić naturalne meandry i bieg rzeki, który byłby zbliżony do naturalnego. Następnym krokiem byłoby odsłonięcie skanalizowanego fragmentu Drny i zabezpieczenie przed wilgocią fundamentów muru Cytadeli. Obecnie teren administruje Zarząd Zieleni. Nie wiadomo, czy zarząd wystąpił o pozwolenie wodno-prawne, aby rozpoczęcie procesu renaturyzacji rzeki było możliwe.

Jednak renaturyzacja rzeki, znajdującej się w parku Fosa, dotychczas nie została zrealizowana. W tym celu radna Jolanta Zjawińska apeluje o przyspieszenie wdrożenia tego planu. Zanim to nastąpi, Zarząd Dzielnicy Żoliborz musi wystąpić do Wód Polskich, aby ustalić charakter Drny. Na razie czekamy na odpowiedź na tę interpelację, aby dowiedzieć się, czy pojawiły się plany dotyczące przywrócenia naturalnego biegu rzeki.

Historia Parku Fosa i Stoków Cytadeli

Park założony został w 1950 r. wg projektu Zygmunta Stępińskiego i Krystyny Onitzchowej. Zlokalizowany jest wokół murów Cytadeli Warszawskiej, w miejscu dawnej fosy. Zanim wybudowano Cytadelę, mieścił się tu sad owocowy. W sąsiedztwie parku znajdują się obiekty forteczne, m.in. działobitnie rawelinu, kaponiery i akwedukty. Wchodząc na teren Cytadeli przez Bramę Straceń dojdziemy do X Pawilonu - budynku dawnego więzienia śledczego. Przy Bramie Straceń znajduje się symboliczny cmentarz - mauzoleum, obelisk z drewnem z szubienicy, pamiątkowe tablice. Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków.