Kryzys bezdomności w Warszawie. Jak miasto pomaga potrzebującym?

Problem bezdomności narasta

W przestrzeni medialnej coraz głośniej mówi się o problemach osób w kryzysie bezdomności. Stacje metra, komunikacja miejska, parki, wszystkie te przestrzenie są dla nich potencjalnymi noclegowniami. Mieszkańcy oraz radni coraz głośniej wzywają władze miasta oraz służby do zdecydowanych działań, które można podsumować w następujący sposób: Warszawa musi zapewnić tym ludziom odpowiednie schronienie. 

W październiku ubiegłego roku Ratusz poinformował o planach budowy nowego ośrodka dla osób w kryzysie bezdomności. Budynek miałby pomieścić aż 150 osób. Plany te spotkały się jednak z mieszanym odzewem ze strony warszawiaków. Część popierała działania władz, mające na celu ograniczyć liczbę osób koczujących na ulicach i w miejskich przestrzeniach. Pomysł nie podobał się mieszkańcom Targówka, dla których to tylko spychanie problemu bezdomności  coraz dalej, na obrzeża Warszawy. Niemniej jeden gmach, pozwalający zamieszkać nawet 150 osobom, wydaje się jedynie kroplą w morzu potrzeb.

Problemem osób w kryzysie bezdomności, być może narastającym, interesują się nie tylko mieszkańcy, ale i radni. Piotr Mazurek, z klubu PiS, zwrócił się do władz miasta z konkretnym pytaniem: jak przeciwdziałacie temu zjawisku? Na odpowiedź czekać musiał niemalże miesiąc.

Pomoc w walce z bezdomnością w liczbach

Obecność osób w kryzysie bezdomności, nawet w centrum Warszawy, nie powinno dziwić. Wynika to z szeregu złożonych czynników społecznych, ekonomicznych i instytucjonalnych. Stolica przyciąga osoby z całej Polski i z zagranicy szukające lepszych możliwości życia. Nie wszystkim się jednak udaje i niekiedy zasilają oni szeregi osób bezdomnych. Tym samym władze zamierzają rozbudowywać sieć schronień i noclegowni, na terenie całego miasta, aby niejako „odciążyć” centrum.

Jak informuje Ratusz, obecnie na terenie Warszawy funkcjonuje aż:

• 14 schronisk;
• dwie noclegownie;
• ogrzewalnia;
• trzy placówki dysponujące miejscami tymczasowego interwencyjnego schronienia.

Dodatkowo od 1 sierpnia 2024 roku prowadzony jest punkt poradnictwa dla kobiet. Osoby potrzebujące mogą korzystać także z Klubokawiarni „Cafe Żytnia”. 

Jakie działania podejmuje miasto?

- Warszawa dostosowuje działania pomocowe wobec osób doświadczających bezdomności we współpracy z organizacjami pozarządowymi do aktualnych potrzeb. W ramach prowadzonych działań oferujemy schronienie, pomoc specjalistyczną, w tym psychologiczną, pomoc finansową, poradnictwo, Mobilny Punkt Poradnictwa, aktywizację, pomoc medyczną oraz programy mieszkaniowe. Na przestrzeni ostatnich lat zmieniał się system pomocy osobom doświadczającym bezdomności — informuje Aldona Machnowska-Góra, zastępca prezydenta Warszawy.

Programy mieszkaniowe mają być prowadzone na podstawie modelu Najpierw Mieszkanie. To projekt, którego głównym celem jest trwałe zakończenie bezdomności, szczególnie u osób doświadczających ją długotrwale, z problemami zdrowia psychicznego, z uzależnieniami od alkoholu lub substancji psychoaktywnych, z problemami zdrowia fizycznego. Miasto wlicza do tej grupy także osoby, które nie stać na samodzielne utrzymanie mieszkania.

Z osobami doświadczającymi bezdomności przebywającymi w przestrzeni publicznej pracują również streetworkerzy, którzy przekazują informacje o dostępnych formach pomocy. Działania te są prowadzone we współpracy z organizacjami pozarządowymi, Strażą Miejską oraz Policją. Dokładniejsze informacje nt. tej współpracy i pomocy, są dostępnie pod tym linkiem.

Co ze służbami?

Jak przekazuje Machnowska-Góra, działania SM polegają w pierwszej kolejności na udzieleniu pomocy osobom, które mogą znajdować się w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia. Działania w obszarze wsparcia dla osób doświadczających kryzysu bezdomności realizowane są głównie poprzez kontrole miejsc niemieszkalnych, w których takie osoby koczują. Jeśli życiu takowej osoby coś zagraża, niewykluczone, że zostanie przetransportowana przez patrol do noclegowni czy ogrzewali. Ostatnie może trafić do Stołecznego Ośrodka dla Osób Nietrzeźwych.

Ponadto SM ma prowadzić działalność Ulicznego Patrolu Medycznego – objazdowa pomoc ratownicza.

- Pomoc niesiona przez strażników polega na systematycznym monitorowaniu miejsc, gdzie przebywają osoby w kryzysie bezdomności, również takie, w których szukały tymczasowego schronienia. Istotną rolę w działaniach podejmowanych wobec osób w kryzysie bezdomności odgrywa Uliczny Patrol Medyczny. Jest to inicjatywa realizowana przez Straż Miejską, Przychodnię dla Bezdomnych – Stowarzyszenie „Jesteśmy Nadzieją” oraz Caritas Polska. Do zadań „Ulicznego Patrolu Medycznego” należy kontrola miejsc przebywania osób w kryzysie bezdomności, w szczególności pod kątem udzielania im pomocy medycznej — wyjaśnia wiceprezydent.

Pozostaje pytanie — ile osób w kryzysie bezdomności jest w Warszawie? Niestety statystyki nie są budujące. Otóż w naszym mieście może ich być nawet... 3,5 tysiąca! Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że liczba ta rośnie.