Ten budynek przetrwał getto, Powstanie Warszawskie i PRL. Przegrał z deweloperem

Zamiast zabytku, będzie apartamentowiec

Właśnie ruszyło kolejne wyburzanie historycznego gmachu. Tym razem chodzi o budynek dawnego Polskiego Monopolu Tytoniowego, mieszczącego się przy ul. Pawiej 55. Koparki i dźwigi już zaczęły wyburzanie tego czteropiętrowego, modernistycznego bloku, o czym jako pierwsza poinformowała Stołeczna. Prace prowadzone są przez znanego wolskiego dewelopera Ochnik Development.

Równany z ziemią budynek był jednym z ostatnich ocalałych po akcji likwidacyjnej warszawskiego getta. Odegrał także rolę w Powstaniu Warszawskim. Warto dodać, że gmach, jak i okolicznego obiekty, wchodzące w skład kompleksu biurowego „Dzielna 60”, są własnością Ochnik Development. Z dokumentów wynika jasno, że pomysł wyburzenia obiektu istniał co najmniej od roku.

Inwestor złożył wniosek o pozwolenie na rozbiórkę 31 stycznia 2024 roku. Zgodę na to od prezydenta Warszawy otrzymał 6 czerwca tego samego roku. Nie byłoby to możliwe bez zgody Wojewódzkiego Mazowieckiego Konserwatora Zabytków, ponieważ fragment budynku jest wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków jako archeologiczny zabytek nieruchomy podziemne relikty getta warszawskiego. Ten pozwolenie na rozbiórkę wydał pod koniec marca. 

Warunkiem wydania zgody, był stały nadzór archeologiczny przy wszelkich robotach ziemnych. Jeśli wyburzanie odkryłoby jakiekolwiek obiekty, konserwator zastrzegł sobie możliwość zmiany rygoru na badania wykopaliskowe.

Co w takim razie powstanie w miejscu historycznego budynku? Deweloper będzie mógł postawić tam budynki mieszkalne o wysokości 24 metrów. Dopuszczalna w tym obszarze jest także 27-metrowa dominanta. W praktyce oznacza, że czteropiętrowy, modernistyczny gmach zastąpi inny, najpewniej także czteropiętrowy budynek.

Budynek z historią

Pawia 55 została wybudowana niemal sto lat temu, bo w roku 1938, przez Polski Monopol Tytoniowy. Gmach był pierwotnie częścią wytwórni, której siedziba mieściła się przy Dzielnej 62 w budynku dawnej fabryki „Noblesse”. W skład zespołu Wytwórni wchodził także budynek przy Pawiej 57.

W trakcie II wojny światowej budynek znajdował się w granicach getta. Jako jeden z nielicznych przetrwał wielką akcję likwidacyjną, przeprowadzaną przez Niemieckich okupantów. Swój epizod gmach odegrał także w trakcie Powstania Warszawskiego, gdzie przez ok. tydzień chronili się powstańcy. 

Kiedy plan przestrzenny na Muranowie?

Decyzja właściciela budzi kontrowersje wśród mieszkańców oraz miłośników historii Warszawy. Wiele osób za obecną sytuację obarcza władze dzielnicy i miasta, jako że na Muranowie nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

- To prawda, na tym terenie aktualnie nie ma mpzp, lecz ten został kilka tygodni temu jednogłośnie przyjęty przez radę dzielnicy. Obecnie dokument został przekazany do Rady Warszawy, która zapewne będzie za nim głosować przy najbliższym posiedzeniu, tj. 20 lutego. Osobiście wydaje mi się, że jest to tylko kwestia czasu, aby taki plan zaczął funkcjonować na Muranowie — komentuje Marcin Jakubik, rzecznik prasowy Woli.

Muranów – część zachodnia, która znajduje się na terenie Dzielnicy Wola to obszar w rejonie ul. Jana Pawła II, al. Solidarności oraz ulic Okopowej i Stawki. Zajmuje powierzchnię ok. 73 ha. Struktura zabudowy tej części Woli to przede wszystkim zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna wraz z towarzyszącymi usługami. Znajdują się tu także nieliczne pozostałości zabudowy mieszkaniowej jeszcze z okresu przedwojennego. To także tutaj mieściło się warszawskie getto w latach 1940-43.